11 May, 2023

วิวัฒนาการของแนวคิดการแผ่ส่วนบุญในศาสนาพุทธ

พิธีกรรมแผ่ส่วนบุญของพุทธ (ปัตติทานมัย) หรือแปลเป็นภาษาอังกฤษว่า Merit transfer นี่มีที่มาที่ไปน่าสนใจเหมือนกันนะ แน่นอนว่ามันไม่ได้เกิดขึ้นมาเอง แต่มีพื้นฐานมาจากการถวายของบูชาบรรพบุรุษในยุคพราหมณ์ ผสมเข้ากับแนวคิดของการถ่ายทอดพลังงานที่เป็นนามธรรมข้ามบุคคล

แต่มันไม่ได้ผสมแล้วโยนออกมาดื้อๆ ทื่อๆ เสียทีเดียว เพราะมันมีประเด็นที่มันขัดแย้งกับแกนหลักของพุทธในเรื่องของวิบากกรรมที่เป็นของใครของมัน มันเลยมีการสร้างแนวคิดนามธรรมซ้อนขึ้นมาอีกชั้นว่าการยินดีในบุญทั้งของตนเองและผู้อื่นเป็นบุญในตัวของมันเอง กุศลจึงเกิดมาจากบุญในการยินดีนี้ ไม่ใช่มาจากการโอนกรรมดีไปให้โดยตรง ดังนั้นจากข้าวของที่ถวายเป็นทานหรือพลังงานนามธรรมที่วัดเป็นสเกลได้ ก็กลายเป็นบุญที่เป็นนามธรรมสุดขั้วไปเลย ไม่ต้องสนมาวัดมาแบ่งแล้ว แจกไปเลย บุญยิ่งได้กันทั้งผู้ให้ผู้รับ เหมือนหว่านเมล็ดพืชแล้วให้มันงอกเงยเก็บกินได้ทั่วกัน

มันเป็นการตีลังกาทางปรัชญาที่เจ๋งเหมือนกันนะ ไม่ต่างจากการย้ายศรัทธาใน fiat money มาสู่ cryptocurrency ไหนๆ มันก็เกิดจากความเชื่ออยู่แล้ว นี่ไง มาเชื่อในบุญเต็มเหนี่ยวไปเลย แล้วเล่นแปลงคุณค่าจากบุญให้เต็มที่

แน่นอนว่า พระภิกษุก็เป็น "เนื้อนาบุญ" ซึ่งเป็นการพัฒนาจากแนวคิดของการใช้หมอผีหรือพราหมณ์เป็นช่องทางการส่งข้าวของให้ผีบรรพบุรุษ เอาพระมาเป็นตัวกลางของการส่งบุญไปแทน

นิทานเด็กที่เมื่อก่อนคิดไม่ถึงว่ามันดาร์ก

เคยอ่านนิทานเด็ก (แปลจากภาษาฝรั่งเศส) เรื่องหนึ่ง ตอนเด็ก อ่านไปก็ไม่ได้คิดอะไร พอตอนนี้โตขึ้น นึกแล้วเนื้อเรื่องมันมืดมนมาก

เรื่องโดยคร่าวคือว่า...

มีเด็กหญิงหลงป่าและไปเจอบ้านน้อยหลังหนึ่ง ก็เลยเข้าไปพัก แอบกินอาหารและเผลอหลับไป พอตื่นขึ้นมา ก็พบว่าประตูหน้าต่างถูกล็อคสนิทหมด มีเพียงแสงแดดที่สาดส่องผ่านกระจกหน้าต่างเข้ามาได้ แสงแดดลำน้อยอันหนึ่งบอกกับเด็กหญิงว่าบ้านนี้เป็นของราชายักษ์ ราชายักษ์ตั้งใจจะขังเด็กหญิงไว้กระทั่งอายุครบ 16 ปีก็จะจับแต่งงาน เด็กหญิงตกใจกลัว ก็เลยขอให้แสงแดดช่วยพาหนี แสงแดดเลยบอกให้เด็กหญิงรอจนแสงสุดท้ายของวันพรุ่งนี้กำลังจะลับหายไป ตอนนั้นก็ให้กอดลำแสงเอาไว้

กลยุทธ์การกระชับวงล้อมของทัพมองโกล

เวลาทัพมองโกลเห็นว่าทหารศัตรูใกล้จะแพ้หมดรูปหรือเมืองใกล้แตก พวกเขาจะกระชับวงล้อมโดยจงใจให้มีช่องว่างปล่อยให้ศัตรูหนีได้อยู่หนึ่งช่องเสมอ

เพราะชาวมองโกลใช้ชีวิตเร่ร่อนล่าสัตว์ พวกเขารู้ดีว่า จะสัตว์หรือมนุษย์ก็ดี เมื่อจนมุมหมดทางหนี มันจะสู้ตาย แต่ถ้ามันเห็นช่องว่างให้พอหนีรอด สัญชาตญาณของการเอาตัวรอดจะทำให้มันวิ่งไปทางนั้นทันที
 
นาทีที่ศัตรูหรือเหยื่อหันหลังหนีไปยังช่องที่เปิดไว้นั่นแหละ ทหารมองโกลก็จะไล่ฆ่าจากข้างหลังโดยแทบไม่ต้องกลัวศัตรูหันมาสู้เลย เพราะต่อให้ศัตรูยังมีแรงมีอาวุธ แต่มันหมดกำลังใจไปแล้ว มันคือคนที่ถอดใจหนีแล้วยังโดนไล่ซ้ำอีก ใครจะเหลือความหวังจับอาวุธต่อต้าน

ด้วยวิธีนี้ แม้คนที่รอดตายหนีไปได้ ก็ยังเป็นประโยชน์แก่มองโกล มันจะไปช่วยกระจายความสิ้นหวังให้เมืองต่อๆ ไปที่มองโกลจะบุกไปยึด

19 July, 2013

ReligiOS

ลองสมมติว่าคุณเกิดมาในโลกที่ทุกคนมีคอมพิวเตอร์ประจำตัวไว้ใช้ทำอะไรทุกอย่างในชีวิต

ตอนเด็ก

วันแรกที่คุณได้รับคอมพิวเตอร์ประจำตัว พ่อแม่ของคุณสอนคุณว่าคอมพิวเตอร์ที่ดีจะต้องมี ReligiOS
คุณไม่เคยรู้จัก ReligiOS แต่คุณรู้ว่ามันจะต้องเป็นสิ่งที่ดี เพราะพ่อแม่คุณบอกเช่นนั้น

ต่อมาเมื่อเข้าโรงเรียน คุณได้เรียนรู้ว่า ReligiOS คือระบบปฏิบัติการ คุณครูบอกว่าคอมพิวเตอร์ที่ไม่มี ReligiOS ก็ไม่ใช่คอมพิวเตอร์แล้ว